Dla kobiet - USG czy mammografia?

Wywiad Dr n.med. Anny Pajk dla pisma kobiecego "Femina” nr 2/2011

Podstawowym badaniem piersi jest samokontrola. Wykonywać powinna jÄ… każda kobieta, poczÄ…wszy od 18 roku życia. Kobiety miesiÄ…czkujÄ…ce badajÄ… siÄ™ zawsze po miesiÄ…czce, w 5-7 dniu cyklu, kiedy jest mniejszy obrzÄ™k piersi i Å‚atwiej można wyczuć ewentualne patologie. Można zamknąć siÄ™ w Å‚azience, żeby nikt nam nie przeszkadzaÅ‚, stanąć przed lustrem i trzymajÄ…c siÄ™ pod boki obejrzeć piersi, sprawdzajÄ…c czy sÄ… symetryczne, czy nie ma wciÄ…gniÄ™cia skóry, lub asymetrii brodawek. NastÄ™pnie jednÄ… rÄ™kÄ™ kÅ‚adziemy na gÅ‚owie i palcami drugiej obmacujemy dookoÅ‚a, ruchem zegarowym pierÅ›. Chodzi o to, aby poznać budowÄ™ swoich piersi. Odróżnić, które zgrubienia wynikajÄ… z gruczoÅ‚owej budowy piersi, co jest dla mojej piersi typowe, jakie zgrubienia i w którym miejscu sÄ… zawsze wyczuwalne. Niepokoić powinny jedynie nowe, pojawiajÄ…ce siÄ™ zgrubienia czy guzki, których wczeÅ›niej w tym miejscu nie byÅ‚o. Badanie to jest trudniejsze u kobiet, które majÄ… duże piersi tÅ‚uszczowe, bo można w nich nie wyczuć niewielkich zmian.

Panie, które przychodzÄ… do mnie na badanie pytajÄ… co lepiej robić, USG czy mammografiÄ™? Nie sÄ… to badania, które sÄ… dla siebie konkurencjÄ…, ale siÄ™ uzupeÅ‚niajÄ…. Nie można też powiedzieć, co jest lepsze, bo przy każdej budowie piersi konieczne jest inne postÄ™powanie.  USG lepiej wskazuje nieprawidÅ‚owość w piersi, w której jest wiÄ™cej gruczoÅ‚ów niż tÅ‚uszczu. Z kolei mammografia lepiej pozwala zbadać piersi o przewadze tkanki tÅ‚uszczowej. Kobiety mÅ‚odsze, szczuplejsze, które maja piersi gruczoÅ‚owe, jako pierwsze powinny wykonywać USG. Natomiast kobiety starsze, z dużym tÅ‚uszczowym biustem, powinny robić sobie mammografiÄ™. Dlatego, gdy kobieta mÅ‚odsza wykona mammografiÄ™, czÄ™sto spotyka siÄ™ z opisem, że jest gÄ™ste utkanie gruczoÅ‚owe i zaleca siÄ™ jej wykonanie USG. Jeżeli pani jest w okresie okoÅ‚omenopauzalnym i nie przyjmuje hormonów, zmienia siÄ™ jej budowa piersi. Ilość tkanki gruczoÅ‚owej zmniejsza siÄ™ , natomiast tkanki tÅ‚uszczowej przybywa i naturalnym badaniem z wyboru jest wtedy mammografia. Warto też zauważyć, że przy mammografii czÄ™sto nie ma lekarza, a wykonuje je technik lub pielÄ™gniarka. Lekarz tylko oglÄ…da zdjÄ™cia i opisuje wyniki. Zdarza siÄ™, że pacjentka po zrobieniu mammografii jest informowana telefonicznie, że powinna zrobić dodatkowe badania, co wywoÅ‚uje ogromny stress. Dlatego powinno siÄ™ przygotować pacjentkÄ™ do mammografii. IdÄ…c na to badanie powinna mieć Å›wiadomość, że standardowy nacisk mammografu to 18 kg. Powinna spodziewać siÄ™ również, że mogÄ… być konieczne dalsze zdjÄ™cia , tzw. Celowane lub wykonanie USG, i że to ponowne wezwanie nie oznacza raka piersi.

Szczególne zalecenia dotyczÄ… kobiet stosujÄ…cych hormonalnÄ… terapiÄ™ zastÄ™pczÄ…. HTZ hamuje zanikanie gruczoÅ‚ów, dlatego kobieta powinna robić raz do roku naprzemiennie i USG, i mammografiÄ™.

W profilaktyce raka piersi badanie piersi powinno siÄ™ wykonywać raz do roku. PoÅ‚Ä…czone z comiesiÄ™cznym samobadaniem daje Å›wiadomość, że zrobiÅ‚yÅ›my to co należaÅ‚o dla swojego zdrowia. Inne zalecenia profilaktyczne dotyczÄ… kobiet, u których w rodzinie wystÄ™powaÅ‚ rak piersi. Jeżeli na raka piersi zachorowaÅ‚y co najmniej trzy blisko spokrewnione osoby (matka,babka, siostra), kobieta powinna wykonywać badanie co póÅ‚ roku.

Profilaktyka dotyczy również doboru odpowiedniej nieuciskajÄ…cej bielizny. CzÄ™sto widzÄ™ u badanych pacjentek Å›lady, odciÅ›niÄ™cia i zaczerwienienia wokóÅ‚ biustu, wywoÅ‚ane przez druty biustonosza. Biustonosz nie może być za maÅ‚y. Nie sÄ… zdrowe również biustonosze typu push up. Najzdrowszy biustonosz to taki, który można zgiąć, zmiąć w jednej pięści. Tak jak figi, sÄ… miÄ™ciutkie i możemy je zmieÅ›cić w dÅ‚oni. OczywiÅ›cie, można zakÅ‚adać takÄ… „wyjÅ›ciowÄ…” bieliznÄ™, gdy szczególnie zależy nam na wyglÄ…dzie, gdy idziemy na jakÄ…Å› imprezÄ™, ale nie na codzieÅ„. Gdy drut czy fiszbina uciska dóÅ‚ pachowy lub uciska pierÅ› i wywoÅ‚uje urazy. To może spowodować powiÄ™kszenie wÄ™zÅ‚ów chÅ‚onnych lub powstanie innych chorób piersi, dlatego że piersi, to bardzo delikatny narzÄ…d. O tym, że źle dobrany biustonosz szkodzi naszemu zdrowiu Å›wiadczy to, że w spoÅ‚eczeÅ„stwach, gdzie w ogóle nie nosi siÄ™ biustonoszy, nie wystÄ™puje rak piersi. Przed rakiem piersi chroni również dÅ‚ugotrwaÅ‚e karmienie piersiÄ…. Kobiety w afrykaÅ„skiej dżungli, które rodzÄ… dużo dzieci, karmiÄ… piersiÄ…, żyjÄ… w naturalnym Å›rodowisku i zdrowo siÄ™ odżywiajÄ…, nie chorujÄ… na raka piersi. Rak piersi jest chorobÄ… cywilizacyjnÄ….

Szkodzić naszemu zdrowiu mogÄ… również nieodpowiednie dezodoranty. Panie, które siÄ™ depilujÄ…, nie powinny na ogolonÄ… czy wydepilowanÄ… skórÄ™ stosować antyperspirantów, które dziaÅ‚ajÄ… przez wiele godzin, 24 czy, jak mówiÄ… reklamy, 48 godzin. Przede wszystkim trzeba używać dezodorantu, który nie uczula. Polecam antyperspiranty, które nie uczulajÄ…, typu sensitive. Może sÄ… mniej skuteczne, ale za to delikatniejsze i zdrowsze. Nie zalecam też używania blokerów, które wogóle hamujÄ… pocenie, bo gdy wytwarzany przez organizm pot nie może wypÅ‚ywać przez pory skóry, która jest „zaklejona” blokerem, pot musi być drenowany przez wÄ™zÅ‚y chÅ‚onne. To obciąża wÄ™zÅ‚y i może spowodować ich powiÄ™kszenie czy zapalenie. Nadużywanie tego typu kosmetyków przez mÅ‚ode dziewczÄ™ta, które czÄ™sto siÄ™ stresujÄ…, prowadzi nie raz do zapalenia piersi. Dezodorant powinien nas chronić a nie szkodzić.